priredio: Bratislav Prokić, jul 2022.
recenzija: dr Jovana Milić,
Metabolička klinika za HIV u Modeni – Italija
Kako se HIV leči?
HIV se leči kombinovanom antiretrovirusnom terapijom (ART). Lečenje podrazumeva uzimanje kombinacije lekova za HIV u jednoj ili više tableta svakog dana, uz redovne lekarske preglede na 4 do 6 meseci.
Šta je cilj lečenja?
Osnovni cilj lečenja antiretrovirusnom terapijom je postizanje i održavanje maksimalne supresije (potiskivanje) virusne replikacije (razmnožavanja virusa) u krvi, odnosno da rezultat PCR (HIV RNK) bude uvek nedetektabilan (manji od 50 kopija u mililitru krvi), kako bi se obnovila i sačuvala imunološka funkcija, unapredio kvalitet života i sprečilo dalje napredovanje bolesti i smrt.
Kako lekovi za HIV (ART) deluju?
Antiretrovirsni lekovi onemogućavaju razmnožavanje virusa i inficiranje novih ćelija, blokiranjem nekoliko enzima koji su ključni u odvijanju “životnog” ciklusa virusa unutar zaražene ćelije (najčešće CD4+ limfocit). Lekovima se blokiraju najčešće dva enzima koji sprečavaju umnožavanje i zaražavanje zdravih ćelija.
Da li lekovi za HIV ubijaju HIV?
Ne direktno. Antiretrovirusni lekovi zaustavljaju razmnožavanje virusa, što dovodi do smanjenja broja virusnih čestica u krvi do nemerljivog nivoa, kada se više ne može detektovati PCR (HIV RNK) testom. Ipak, antiretrovirusni lekovi ne mogu potpuno izlečiti HIV infekciju.
Koji su koristi od redovne i pravilne upotrebe lekova protiv HIV-a?
Uz postizanje i održavanje nemerljivog nivoa virusa u krvi, osoba sa HIV-om može imati zdrav i dug život i ne može preneti virus seksualnim putem ili putem drugih telesnih tečnosti. Daljim uzimanjem lekova, čuvaju se zdrave ćelije.
Da li lekovi za HIV podižu imunitet?
Antiretrovirusni lekovi ne podižu imunitet direktno, već daju prostora imunskom sistemu da se oporavi, tako što drastično smanjuju broj virusnih čestica u krvi tj. virusno opterećenje (viral load). Oporavak imunskog sistema dovodi do rasta broja CD4+ T-limfocita, koji su važni u borbi protiv različitih vrsta infekcija.
Da li treba uzimati druge preparate za “podizanje imuniteta”?
Ne postoje preporuke za uzimanje preparata, niti postoje dokazi o njihovoj efektivnosti. Neki preparati mogu imati interakcije sa lekovima protiv HIV-a i smanjiti njihovo dejstvo, zato je potrebno o tome razgovarati sa lekarom.
Da li se lekovi za HIV moraju uzimati redovno?
Antiretrovirusni lekovi se moraju uzimati svakog dana u isto vreme, kako bi se postigla i održala dovoljna koncetracija lekova u krvi. Na taj način će lek doći do dovoljnog broja CD4+ T ćelija, pa HIV neće moći da se u njima razmnožava.
Može li se pauzirati sa uzimanjem lekova za HIV?
Preskakanje doza i pravljenje pauza, daje virusu prostor da nastavi da se razmnožava i razvije otpornost (rezistenciju) na lekove koje osoba sa HIV-om koristi, kao i da nastavi da utiče na opadanje sposobnosti imunskog sistema. Stvaranjem rezistencije na lekove, dolazi do terapijskog neuspeha (treatment failure), kada je potrebno promeniti terapijski režim i primeniti lekove na koje osoba sa HIV-om nema rezistenciju.
Objavljeno uz podršku:
